1
|
Puiggros A, Collado R, Calasanz MJ, Ortega M, Ruiz-Xivillé N, Rivas-Delgado A, Luño E, González T, Navarro B, García-Malo M, Valiente A, Hernández JÁ, Ardanaz MT, Piñan MÁ, Blanco ML, Hernández-Sánchez M, Batlle-López A, Salgado R, Salido M, Ferrer A, Abrisqueta P, Gimeno E, Abella E, Ferrá C, Terol MJ, Ortuño F, Costa D, Moreno C, Carbonell F, Bosch F, Delgado J, Espinet B. Patients with chronic lymphocytic leukemia and complex karyotype show an adverse outcome even in absence of TP53/ATM FISH deletions. Oncotarget 2017; 8:54297-54303. [PMID: 28903342 PMCID: PMC5589581 DOI: 10.18632/oncotarget.17350] [Citation(s) in RCA: 37] [Impact Index Per Article: 5.3] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 03/03/2017] [Accepted: 04/11/2017] [Indexed: 11/25/2022] Open
Abstract
Genomic complexity identified by chromosome banding analysis (CBA) predicts a worse clinical outcome in CLL patients treated either with standard or new treatments. Herein, we analyzed the clinical impact of complex karyotypes (CK) with or without high-risk FISH deletions (ATM and/or TP53, HR-FISH) in a cohort of 1045 untreated MBL/CLL patients. In all, 99/1045 (9.5%) patients displayed a CK. Despite ATM and TP53 deletions were more common in CK (25% vs 7%; P < 0.001; 40% vs 5%; P < 0.001, respectively), only 44% (40/90) patients with TP53 deletions showed a CK. CK group showed a significant higher two-year cumulative incidence of treatment (48% vs 20%; P < 0.001), as well as a shorter overall survival (OS) (79 mo vs not reached; P < 0.001). When patients were categorized regarding CK and HR-FISH, those with both characteristics showed the worst median OS (52 mo) being clearly distinct from those non-CK and non-HR-FISH (median not reached), but no significant differences were detected between cases with only CK or HR-FISH. Both CK and TP53 deletion remained statistically significant in the multivariate analysis for OS. In conclusion, CK group is globally associated with advanced disease and poor prognostic markers. Further investigation in larger cohorts with CK lacking HR-FISH is needed to elucidate which mechanisms underlie the poor outcome of this subgroup.
Collapse
Affiliation(s)
- Anna Puiggros
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain.,Grup de Recerca Translacional en Neoplàsies Hematològiques, Programa de Recerca en Càncer, Institut Hospital del Mar d'Investigacions Mèdiques (IMIM), Barcelona, Spain
| | - Rosa Collado
- Servicio de Hematología, Consorcio Hospital General Universitario, Valencia, Spain
| | - Maria José Calasanz
- Servicio de Citogenética, Departamento de Genética, Universidad de Navarra, Pamplona, Spain
| | - Margarita Ortega
- Laboratorio de Citogenética y Servicio de Hematología, Hospital Vall d'Hebron, Barcelona, Spain
| | - Neus Ruiz-Xivillé
- Servei Laboratori Hematologia, ICO-Hospital Germans Trias i Pujol, Institut de Recerca Contra la Leucèmia Josep Carreras (IJC), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Spain
| | - Alfredo Rivas-Delgado
- Secció d'Hematopatologia, Hospital Clínic, Institut d'Investigacions Biomèdiques Augustí Pi i Sunyer (IDIBAPS), Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Elisa Luño
- Servicio de Hematología, Hospital Universitario Central de Asturias, Oviedo, Spain
| | - Teresa González
- Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica, Santiago de Compostela, Spain
| | - Blanca Navarro
- Servicio de Hematología y Oncología Médica, Hospital Clínico Universitario de Valencia, Valencia, Spain
| | - MaDolores García-Malo
- Servicio de Hematología y Oncología Médica, Hospital Universitario Morales Meseguer, Centro Regional de Hemodonación, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Alberto Valiente
- Servicios de Genética y Hematología, Complejo Hospitalario de Navarra, Pamplona, Spain
| | | | | | | | - María Laura Blanco
- Servei d'Hematologia Hospital Universitari de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona, Spain
| | - María Hernández-Sánchez
- Servicio de Hematología, Hospital Universitario de Salamanca, IBSAL, IBMCC, Centro de Investigación del Cáncer, Universidad de Salamanca, CSIC, Salamanca, Spain
| | - Ana Batlle-López
- Servicio de Hematología, Hospital Universitario Marqués de Valdecilla, Santander, Spain
| | - Rocío Salgado
- Laboratorio de Citogenética, Servicio de Hematología, Fundación Jiménez Díaz, Madrid, Spain
| | - Marta Salido
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain.,Grup de Recerca Translacional en Neoplàsies Hematològiques, Programa de Recerca en Càncer, Institut Hospital del Mar d'Investigacions Mèdiques (IMIM), Barcelona, Spain
| | - Ana Ferrer
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain.,Grup de Recerca Translacional en Neoplàsies Hematològiques, Programa de Recerca en Càncer, Institut Hospital del Mar d'Investigacions Mèdiques (IMIM), Barcelona, Spain
| | - Pau Abrisqueta
- Laboratorio de Citogenética y Servicio de Hematología, Hospital Vall d'Hebron, Barcelona, Spain
| | - Eva Gimeno
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain
| | - Eugènia Abella
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain
| | - Christelle Ferrá
- Servei Laboratori Hematologia, ICO-Hospital Germans Trias i Pujol, Institut de Recerca Contra la Leucèmia Josep Carreras (IJC), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Spain
| | - María José Terol
- Servicio de Hematología y Oncología Médica, Hospital Clínico Universitario de Valencia, Valencia, Spain
| | - Francisco Ortuño
- Servicio de Hematología y Oncología Médica, Hospital Universitario Morales Meseguer, Centro Regional de Hemodonación, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Dolors Costa
- Secció d'Hematopatologia, Hospital Clínic, Institut d'Investigacions Biomèdiques Augustí Pi i Sunyer (IDIBAPS), Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Carol Moreno
- Servei d'Hematologia Hospital Universitari de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona, Spain
| | - Félix Carbonell
- Servicio de Hematología, Consorcio Hospital General Universitario, Valencia, Spain
| | - Francesc Bosch
- Laboratorio de Citogenética y Servicio de Hematología, Hospital Vall d'Hebron, Barcelona, Spain
| | - Julio Delgado
- Secció d'Hematopatologia, Hospital Clínic, Institut d'Investigacions Biomèdiques Augustí Pi i Sunyer (IDIBAPS), Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Blanca Espinet
- Laboratori de Citogenètica Molecular, Laboratori de Citologia Hematològica, Servei de Patologia i Servei Hematologia, Hospital del Mar, Barcelona, Spain.,Grup de Recerca Translacional en Neoplàsies Hematològiques, Programa de Recerca en Càncer, Institut Hospital del Mar d'Investigacions Mèdiques (IMIM), Barcelona, Spain
| |
Collapse
|
2
|
Arenillas L, Calvo X, Luño E, Senent L, Alonso E, Ramos F, Ardanaz MT, Pedro C, Tormo M, Marco V, Montoro J, Díez-Campelo M, Brunet S, Arrizabalaga B, Xicoy B, Andreu R, Bonanad S, Jerez A, Nomdedeu B, Ferrer A, Sanz GF, Florensa L. Considering Bone Marrow Blasts From Nonerythroid Cellularity Improves the Prognostic Evaluation of Myelodysplastic Syndromes. J Clin Oncol 2016; 34:3284-92. [PMID: 27382099 DOI: 10.1200/jco.2016.66.9705] [Citation(s) in RCA: 19] [Impact Index Per Article: 2.4] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Indexed: 11/20/2022] Open
Abstract
PURPOSE WHO classification of myeloid malignancies is based mainly on the percentage of bone marrow (BM) blasts. This is considered from total nucleated cells (TNCs), unless there is erythroid-hyperplasia (erythroblasts ≥ 50%), calculated from nonerythroid cells (NECs). In these instances, when BM blasts are ≥ 20%, the disorder is classified as erythroleukemia, and when BM blasts are < 20%, as myelodysplastic syndrome (MDS). In the latter, the percentage of blasts is considered from TNCs. PATIENTS AND METHODS We assessed the percentage of BM blasts from TNCs and NECs in 3,692 patients with MDS from the Grupo Español de Síndromes Mielodisplásicos, 465 patients with erythroid hyperplasia (MDS-E) and 3,227 patients without erythroid hyperplasia. We evaluated the relevance of both quantifications on classification and prognostication. RESULTS By enumerating blasts systematically from NECs, 22% of patients with MDS-E and 12% with MDS from the whole series diagnosed within WHO categories with < 5% BM blasts, were reclassified into higher-risk categories and showed a poorer overall survival than did those who remained in initial categories (P = .006 and P = .001, respectively). Following WHO recommendations, refractory anemia with excess blasts (RAEB)-2 diagnosis is not possible in MDS-E, as patients with 10% to < 20% BM blasts from TNCs fulfill erythroleukemia criteria; however, by considering blasts from NECs, 72 patients were recoded as RAEB-2 and showed an inferior overall survival than did patients with RAEB-1 without erythroid hyperplasia. Recalculating the International Prognostic Scoring System by enumerating blasts from NECs in MDS-E and in the overall MDS population reclassified approximately 9% of lower-risk patients into higher-risk categories, which indicated the survival expected for higher-risk patients. CONCLUSION Regardless of the presence of erythroid hyperplasia, calculating the percentage of BM blasts from NECs improves prognostic assessment of MDS. This fact should be considered in future WHO classification reviews.
Collapse
Affiliation(s)
- Leonor Arenillas
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain.
| | - Xavier Calvo
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Elisa Luño
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Leonor Senent
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Esther Alonso
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Fernando Ramos
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - María Teresa Ardanaz
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Carme Pedro
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Mar Tormo
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Víctor Marco
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Julia Montoro
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - María Díez-Campelo
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Salut Brunet
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Beatriz Arrizabalaga
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Blanca Xicoy
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Rafael Andreu
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Santiago Bonanad
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Andrés Jerez
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Benet Nomdedeu
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Ana Ferrer
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Guillermo F Sanz
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| | - Lourdes Florensa
- Leonor Arenillas, Xavier Calvo, Carme Pedro, Ana Ferrer, and Lourdes Florensa, Hospital del Mar Research Institute; Esther Alonso, Hospital Universitario Bellvitge Hospitalet de Llobregat; Julia Montoro, Hospital Universitario Vall d' Hebron; Salut Brunet, Hospital Santa Creu i Sant Pau; Benet Nomdedeu, Hospital Clínic, Barcelona; Elisa Luño, Hospital Universitario Central Asturias, Oviedo; Leonor Senent and Guillermo F. Sanz, Hospital Universitario La Fe; Mar Tormo, Hospital Clínico Universitario de Valencia; Rafael Andreu, Hospital Universitario Doctor Peset, Valencia; Fernando Ramos, Hospital Universitario de León, León; María Teresa Ardanaz, Hospital Universitario Txagorritxu, Vitoria; Víctor Marco, Hospital Arnau Vilanova, Lleida; María Díez-Campelo, Hospital Universitario de Salamanca, Salamanca; Beatriz Arrizabalaga, Hospital Universitario Cruces, Baracaldo; Blanca Xicoy, ICO-Badalona, Badalona; Santiago Bonanad, Hospital La Ribera, Alzira; and Andrés Jerez, Hospital Morales Meseguer, IMIB-Arrixaca, Murcia, Spain
| |
Collapse
|