1
|
Crans RAJ, Wouters E, Valle-León M, Taura J, Massari CM, Fernández-Dueñas V, Stove CP, Ciruela F. Corrigendum: Striatal dopamine D2-muscarinic acetylcholine M1 receptor-receptor interaction in a model of movement disorders. Front Pharmacol 2022; 13:1075433. [DOI: 10.3389/fphar.2022.1075433] [Citation(s) in RCA: 0] [Impact Index Per Article: 0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 10/20/2022] [Accepted: 11/14/2022] [Indexed: 11/19/2022] Open
|
2
|
Massari CM, Zuccarini M, Di Iorio P, Tasca CI. Guanosine Mechanisms of Action: Toward Molecular Targets. Front Pharmacol 2021; 12:653146. [PMID: 33867993 PMCID: PMC8044438 DOI: 10.3389/fphar.2021.653146] [Citation(s) in RCA: 7] [Impact Index Per Article: 2.3] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Key Words] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 01/13/2021] [Accepted: 02/26/2021] [Indexed: 01/02/2023] Open
Affiliation(s)
- Caio M Massari
- Laboratório De Neuroquímica-4, Departamento De Bioquímica, Centro De Ciências Biológicas, Universidade Federal De Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - Mariachiara Zuccarini
- Department of Biomedical Sciences, University G. D'Annunzio of Chieti-Pescara, Chieti, Italy
| | - Patrizia Di Iorio
- Department of Biomedical Sciences, University G. D'Annunzio of Chieti-Pescara, Chieti, Italy
| | - Carla I Tasca
- Laboratório De Neuroquímica-4, Departamento De Bioquímica, Centro De Ciências Biológicas, Universidade Federal De Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| |
Collapse
|
3
|
Constantino LC, Pamplona FA, Matheus FC, de Carvalho CR, Ludka FK, Massari CM, Boeck CR, Prediger RD, Tasca CI. Functional interplay between adenosine A 2A receptor and NMDA preconditioning in fear memory and glutamate uptake in the mice hippocampus. Neurobiol Learn Mem 2021; 180:107422. [PMID: 33691195 DOI: 10.1016/j.nlm.2021.107422] [Citation(s) in RCA: 1] [Impact Index Per Article: 0.3] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 06/30/2020] [Revised: 02/17/2021] [Accepted: 02/28/2021] [Indexed: 10/22/2022]
Abstract
N-methyl D-aspartate (NMDA) administered at subtoxic dose plays a protective role against neuronal excitotoxicity, a mechanism described as preconditioning. Since the activation of adenosinergic receptors influences the achievement of NMDA preconditioning in the hippocampus, we evaluated the potential functional interplay between adenosine A1 and A2A receptors (A1R and A2AR) activities and NMDA preconditioning. Adult male Swiss mice received saline (NaCl 0.9 g%, i.p.) or a nonconvulsant dose of NMDA (75 mg/kg, i.p.) and 24 h later they were treated with the one of the ligands: A1R agonist (CCPA, 0.2 mg/kg, i.p.) or antagonist (DPCPX, 3 mg/kg, i.p.), A2AR agonist (CGS21680, 0.05 mg/kg, i.p.) or antagonist (ZM241385, 0.1 mg/kg, i.p.) and subjected to contextual fear conditioning task. Binding properties and content of A2AR and glutamate uptake were assessed in the hippocampus of mice subjected to NMDA preconditioning. Treatment with CGS21680 increased the time of freezing during the exposure of animals to the new environment. NMDA preconditioning did not affect the freezing time of mice per se, but it prevented the response observed after the activation of A2AR. Furthermore, the activation of A2AR by CGS21680 after the preconditioning blocked the increase of glutamate uptake induced by NMDA preconditioning. The immunodetection of A2AR in total hippocampal homogenates showed no significant differences evoked by NMDA preconditioning and did not alter A2AR maximum binding for the selective ligand [3H]CGS21680. These results demonstrate changes in A2AR functionality in mice following NMDA preconditioning.
Collapse
Affiliation(s)
- Leandra C Constantino
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil; Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil.
| | - Fabrício A Pamplona
- Instituto Latino-Americano de Ciências da Vida e Saúde, Universidade Federal da Integração Latino-Americana (UNILA), Brazil
| | - Filipe C Matheus
- Departamento de Farmacologia, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Cristiane R de Carvalho
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Fabiana K Ludka
- Curso de Farmácia, Universidade do Contestado, Canoinhas, SC, Brazil
| | - Caio M Massari
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Carina R Boeck
- Programa de Pós-graduação em Nanociências, Universidade Franciscana-UFN, Santa Maria, RS, Brazil
| | - Rui D Prediger
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil; Departamento de Farmacologia, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Carla I Tasca
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil; Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC, Brazil
| |
Collapse
|
4
|
Massari CM, Constantino LC, Marques NF, Binder LB, Valle-León M, López-Cano M, Fernández-Dueñas V, Ciruela F, Tasca CI. Involvement of adenosine A 1 and A 2A receptors on guanosine-mediated anti-tremor effects in reserpinized mice. Purinergic Signal 2020; 16:379-387. [PMID: 32725400 DOI: 10.1007/s11302-020-09716-z] [Citation(s) in RCA: 7] [Impact Index Per Article: 1.8] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 04/24/2020] [Accepted: 07/16/2020] [Indexed: 12/30/2022] Open
Abstract
Parkinson's disease (PD) signs and symptoms regularly include tremor. Interestingly, the nucleoside guanosine (GUO) has already proven to be effective in reducing reserpine-induced tremulous jaw movements (TJMs) in rodent models, thus becoming a promising antiparkinsonian drug. Here, we aimed at revealing the mechanism behind GUO antiparkinsonian efficacy by assessing the role of adenosine A1 and A2A receptors (A1R and A2AR) on GUO-mediated anti-tremor effects in the reserpinized mouse model of PD. Reserpinized mice showed elevated reactive oxygen species (ROS) production and cellular membrane damage in striatal slices assessed ex vivo and GUO treatment reversed ROS production. Interestingly, while the simultaneous administration of sub-effective doses of GUO (5 mg/kg) and SCH58261 (0.01 mg/kg), an A2AR antagonist, precluded reserpine-induced TJMs, these were ineffective on reverting ROS production in ex vivo experiments. Importantly, GUO was able to reduce TJM and ROS production in reserpinized mouse lacking the A2AR, thus suggesting an A2AR-independent mechanism of GUO-mediated effects. Conversely, the administration of DPCPX (0.75 mg/kg), an A1R antagonist, completely abolished both GUO-mediated anti-tremor effects and blockade of ROS production. Overall, these results indicated that GUO anti-tremor and antioxidant effects in reserpinized mice were A1R dependent but A2AR independent, thus suggesting a differential participation of adenosine receptors in GUO-mediated effects.
Collapse
Affiliation(s)
- C M Massari
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.,Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - L C Constantino
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.,Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - N F Marques
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.,Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - L B Binder
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.,Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - M Valle-León
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultatde Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - M López-Cano
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultatde Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - V Fernández-Dueñas
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultatde Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - F Ciruela
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultatde Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - C I Tasca
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil. .,Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil. .,Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.
| |
Collapse
|
5
|
Crans RAJ, Wouters E, Valle-León M, Taura J, Massari CM, Fernández-Dueñas V, Stove CP, Ciruela F. Striatal Dopamine D 2-Muscarinic Acetylcholine M 1 Receptor-Receptor Interaction in a Model of Movement Disorders. Front Pharmacol 2020; 11:194. [PMID: 32231561 PMCID: PMC7083216 DOI: 10.3389/fphar.2020.00194] [Citation(s) in RCA: 7] [Impact Index Per Article: 1.8] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 12/13/2019] [Accepted: 02/11/2020] [Indexed: 12/17/2022] Open
Abstract
Parkinson’s disease (PD) is a neurodegenerative disorder characterized by motor control deficits, which is associated with the loss of striatal dopaminergic neurons from the substantia nigra. In parallel to dopaminergic denervation, there is an increase of acetylcholine within the striatum, resulting in a striatal dopaminergic–cholinergic neurotransmission imbalance. Currently, available PD pharmacotherapy (e.g., prodopaminergic drugs) does not reinstate the altered dopaminergic–cholinergic balance. In addition, it can eventually elicit cholinergic-related adverse effects. Here, we investigated the interplay between dopaminergic and cholinergic systems by assessing the physical and functional interaction of dopamine D2 and muscarinic acetylcholine M1 receptors (D2R and M1R, respectively), both expressed at striatopallidal medium spiny neurons. First, we provided evidence for the existence of D2R–M1R complexes via biochemical (i.e., co-immunoprecipitation) and biophysical (i.e., BRET1 and NanoBiT®) assays, performed in transiently transfected HEK293T cells. Subsequently, a D2R–M1R co-distribution in the mouse striatum was observed through double-immunofluorescence staining and AlphaLISA® immunoassay. Finally, we evaluated the functional interplay between both receptors via behavioral studies, by implementing the classical acute reserpine pharmacological animal model of experimental parkinsonism. Reserpinized mice were administered with a D2R-selective agonist (sumanirole) and/or an M1R-selective antagonist (VU0255035), and alterations in PD-related behavioral tasks (i.e., locomotor activity) were evaluated. Importantly, VU0255035 (10 mg/kg) potentiated the antiparkinsonian-like effects (i.e., increased locomotor activity and decreased catalepsy) of an ineffective sumanirole dose (3 mg/kg). Altogether, our data suggest the existence of putative striatal D2R/M1R heteromers, which might be a relevant target to manage PD motor impairments with fewer adverse effects.
Collapse
Affiliation(s)
- René A J Crans
- Laboratory of Toxicology, Department of Bioanalysis, Ghent University, Ghent, Belgium.,Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain
| | - Elise Wouters
- Laboratory of Toxicology, Department of Bioanalysis, Ghent University, Ghent, Belgium
| | - Marta Valle-León
- Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Jaume Taura
- Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Caio M Massari
- Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Programa de Poìs-graduação em Bioquiìmica, Centro de Ciencias Bioloìgicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianoìpolis, Brazil
| | - Víctor Fernández-Dueñas
- Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Christophe P Stove
- Laboratory of Toxicology, Department of Bioanalysis, Ghent University, Ghent, Belgium
| | - Francisco Ciruela
- Unitat de Farmacologia, Departament Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, IDIBELL-Universitat de Barcelona, L'Hospitalet de Llobregat, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| |
Collapse
|
6
|
Lanznaster D, Massari CM, Marková V, Šimková T, Duroux R, Jacobson KA, Fernández-Dueñas V, Tasca CI, Ciruela F. Adenosine A 1-A 2A Receptor-Receptor Interaction: Contribution to Guanosine-Mediated Effects. Cells 2019; 8:E1630. [PMID: 31847113 PMCID: PMC6953045 DOI: 10.3390/cells8121630] [Citation(s) in RCA: 23] [Impact Index Per Article: 4.6] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Grants] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 11/06/2019] [Revised: 12/04/2019] [Accepted: 12/11/2019] [Indexed: 01/02/2023] Open
Abstract
Guanosine, a guanine-based purine nucleoside, has been described as a neuromodulator that exerts neuroprotective effects in animal and cellular ischemia models. However, guanosine's exact mechanism of action and molecular targets have not yet been identified. Here, we aimed to elucidate a role of adenosine receptors (ARs) in mediating guanosine effects. We investigated the neuroprotective effects of guanosine in hippocampal slices from A2AR-deficient mice (A2AR-/-) subjected to oxygen/glucose deprivation (OGD). Next, we assessed guanosine binding at ARs taking advantage of a fluorescent-selective A2AR antagonist (MRS7396) which could engage in a bioluminescence resonance energy transfer (BRET) process with NanoLuc-tagged A2AR. Next, we evaluated functional AR activation by determining cAMP and calcium accumulation. Finally, we assessed the impact of A1R and A2AR co-expression in guanosine-mediated impedance responses in living cells. Guanosine prevented the reduction of cellular viability and increased reactive oxygen species generation induced by OGD in hippocampal slices from wild-type, but not from A2AR-/- mice. Notably, while guanosine was not able to modify MRS7396 binding to A2AR-expressing cells, a partial blockade was observed in cells co-expressing A1R and A2AR. The relevance of the A1R and A2AR interaction in guanosine effects was further substantiated by means of functional assays (i.e., cAMP and calcium determinations), since guanosine only blocked A2AR agonist-mediated effects in doubly expressing A1R and A2AR cells. Interestingly, while guanosine did not affect A1R/A2AR heteromer formation, it reduced A2AR agonist-mediated cell impedance responses. Our results indicate that guanosine-induced effects may require both A1R and A2AR co-expression, thus identifying a molecular substrate that may allow fine tuning of guanosine-mediated responses.
Collapse
Affiliation(s)
- Débora Lanznaster
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, 88040-900 Florianópolis, Brazil;
| | - Caio M. Massari
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, 88040-900 Florianópolis, Brazil;
| | - Vendula Marková
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, 08907 L’Hospitalet de Llobregat, Spain; (V.M.); (T.Š.)
- Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, 08035 Barcelona, Spain
| | - Tereza Šimková
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, 08907 L’Hospitalet de Llobregat, Spain; (V.M.); (T.Š.)
- Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, 08035 Barcelona, Spain
| | - Romain Duroux
- Molecular Recognition Section, Laboratory of Bioorganic Chemistry, National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, National Institutes of Health, Bethesda, MD 20892, USA; (R.D.); (K.A.J.)
| | - Kenneth A. Jacobson
- Molecular Recognition Section, Laboratory of Bioorganic Chemistry, National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, National Institutes of Health, Bethesda, MD 20892, USA; (R.D.); (K.A.J.)
| | - Víctor Fernández-Dueñas
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, 08907 L’Hospitalet de Llobregat, Spain; (V.M.); (T.Š.)
- Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, 08035 Barcelona, Spain
| | - Carla I. Tasca
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, 88040-900 Florianópolis, Brazil;
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, 88040-900 Florianópolis, Brazil
| | - Francisco Ciruela
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina i Ciències de la Salut, IDIBELL, Universitat de Barcelona, 08907 L’Hospitalet de Llobregat, Spain; (V.M.); (T.Š.)
- Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, 08035 Barcelona, Spain
| |
Collapse
|
7
|
Mack JM, Moura TM, Lanznaster D, Bobinski F, Massari CM, Sampaio TB, Schmitz AE, Souza LF, Walz R, Tasca CI, Poli A, Doty RL, Dafre AL, Prediger RD. Intranasal administration of sodium dimethyldithiocarbamate induces motor deficits and dopaminergic dysfunction in mice. Neurotoxicology 2018; 66:107-120. [PMID: 29605442 DOI: 10.1016/j.neuro.2018.03.011] [Citation(s) in RCA: 8] [Impact Index Per Article: 1.3] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 10/24/2017] [Revised: 03/27/2018] [Accepted: 03/28/2018] [Indexed: 01/26/2023]
Abstract
The primary etiology of Parkinson's disease (PD) remains unclear, but likely reflects a combination of genetic and environmental factors. Exposure to some pesticides, including ziram (zinc dimethyldithiocarbamate), is a relevant risk factor for PD. Like some other environmental neurotoxicants, we hypothesized that ziram can enter the central nervous system from the nasal mucosa via the olfactory nerves. To address this issue, we evaluated the effects of 1, 2 or 4 days of intranasal (i.n., 1 mg/nostril/day) infusions of sodium dimethyldithiocarbamate (NaDMDC), a dimethyldithiocarbamate more soluble than ziram, on locomotor activity in the open field, neurological severity score and rotarod performance. We also addressed the effects of four daily i.n. NaDMDC infusions on olfactory bulb (OB) and striatal measures of cell death, reactive oxygen species (ROS), tyrosine hydroxylase, and the levels of dopamine, noradrenaline, serotonin, and their metabolites. A single i.n. administration of NaDMDC did not significantly alter the behavioral measures. Two consecutive days of i.n. NaDMDC administrations led to a transient neurological deficit that spontaneously resolved within a week. However, the i.n. infusions of NaDMDC for 4 consecutive days induced motor and neurological deficits for up to 7 days after the last NaDMDC administration and increased striatal TH immunocontent and dopamine degradation within a day of the last infusion. Pharmacological treatment with the anti-parkinsonian drugs l-DOPA and apomorphine improved the NaDMDC-induced locomotor deficits. NaDMDC increased serotonin levels and noradrenaline metabolism in the OB 24 h after the last NaDMDC infusion, ROS levels in the OB 2 h after the last infusion, and striatum 2 and 24 h after the last infusion. These results demonstrate, for the first time, that i.n. NaDMDC administration induces neurobehavioral and neurochemical impairments in mice. This accords with evidence that dimethyldithio-carbamate exposure increases the risk of PD and highlights the possibility that olfactory system could be a major route for NaDMDC entry to central nervous system.
Collapse
Affiliation(s)
- Josiel M Mack
- Department of Pharmacology, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Tainara M Moura
- Department of Pharmacology, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Débora Lanznaster
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Franciane Bobinski
- Experimental Neuroscience Laboratory (LANEX), Graduate Program in Health Sciences, University of Southern of Santa Catarina (UNISUL), Palhoça, SC, Brazil
| | - Caio M Massari
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Tuane B Sampaio
- Department of Pharmacology, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Ariana E Schmitz
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Luiz F Souza
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Roger Walz
- Department of Clinical Medical, Center of Health Sciences, University Hospital, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Florianópolis, SC, Brazil
| | - Carla I Tasca
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Anicleto Poli
- Department of Pharmacology, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Richard L Doty
- Smell & Taste Center, Department of Otorhinolaryngology: Head and Neck Surgery, Perelman School of Medicine, Philadelphia, PA 19104 USA
| | - Alcir L Dafre
- Department of Biochemistry, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil
| | - Rui D Prediger
- Department of Pharmacology, Centre of Biological Sciences, Federal University of Santa Catarina (UFSC), Campus Universitário, Florianópolis, SC, Brazil.
| |
Collapse
|
8
|
Massari CM, López-Cano M, Núñez F, Fernández-Dueñas V, Tasca CI, Ciruela F. Antiparkinsonian Efficacy of Guanosine in Rodent Models of Movement Disorder. Front Pharmacol 2017; 8:700. [PMID: 29046640 PMCID: PMC5632808 DOI: 10.3389/fphar.2017.00700] [Citation(s) in RCA: 14] [Impact Index Per Article: 2.0] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [Track Full Text] [Download PDF] [Figures] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 06/30/2017] [Accepted: 09/20/2017] [Indexed: 11/18/2022] Open
Abstract
Guanosine (GUO) is a guanine-based purine nucleoside with important trophic functions and promising neuroprotective properties. Although the neuroprotective effects of GUO have been corroborated in cellular models of Parkinson’s disease (PD), its efficacy as an antiparkinsonian agent has not been fully explored in PD animal models. Accordingly, we evaluated the effectiveness of GUO in reversing motor impairments in several rodent movement disorder models, including catalepsy, tremor, and hemiparkinsonism. Our results showed that orally administered GUO antagonized reserpine-mediated catalepsy, reduced reserpine-induced tremulous jaw movements, and potentiated the number of contralateral rotations induced by L-3,4-dihydroxyphenylalanine in unilaterally 6-hydroxidopamine-lesioned rats. In addition, at 5 and 7.5 mg/kg, GUO inhibited L-DOPA-induced dyskinesia in rats chronically treated with a pro-dopaminergic agent. Overall, we describe the therapeutic potential of GUO, which may be effective not only for reversing parkinsonian motor impairments but also for reducing dyskinesia induced by treatment for PD.
Collapse
Affiliation(s)
- Caio M Massari
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - Marc López-Cano
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, Bellvitge Institute for Biomedical Research, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Fabiana Núñez
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, Bellvitge Institute for Biomedical Research, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Víctor Fernández-Dueñas
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, Bellvitge Institute for Biomedical Research, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| | - Carla I Tasca
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil.,Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, Brazil
| | - Francisco Ciruela
- Unitat de Farmacologia, Departament de Patologia i Terapèutica Experimental, Facultat de Medicina, Bellvitge Institute for Biomedical Research, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain.,Institut de Neurociències, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain
| |
Collapse
|
9
|
Massari CM, Castro AA, Dal-Cim T, Lanznaster D, Tasca CI. In vitro 6-hydroxydopamine-induced toxicity in striatal, cerebrocortical and hippocampal slices is attenuated by atorvastatin and MK-801. Toxicol In Vitro 2016; 37:162-168. [PMID: 27647473 DOI: 10.1016/j.tiv.2016.09.015] [Citation(s) in RCA: 15] [Impact Index Per Article: 1.9] [Reference Citation Analysis] [What about the content of this article? (0)] [Affiliation(s)] [Abstract] [Key Words] [MESH Headings] [Track Full Text] [Journal Information] [Subscribe] [Scholar Register] [Received: 06/10/2016] [Revised: 09/09/2016] [Accepted: 09/16/2016] [Indexed: 11/20/2022]
Abstract
Parkinson's disease (PD) involves the loss of striatal dopaminergic neurons, although other neurotransmitters and brain areas are also involved in its pathophysiology. In rodent models to PD it has been shown statins improve cognitive and motor deficits and attenuate inflammatory responses evoked by PD-related toxins. Statins are the drugs most prescribed to hypercholesterolemia, but neuroprotective effects have also been attributed to statins treatment in humans and in animal models. This study aimed to establish an in vitro model of 6-hydroxydopamine (6-OHDA)-induced toxicity, used as an initial screening test to identify effective drugs against neural degeneration related to PD. The putative neuroprotective effect of atorvastatin against 6-OHDA-induced toxicity in rat striatal, cerebrocortical and hippocampal slices was also evaluated. 6-OHDA (100μM) decreased cellular viability in slices obtained from rat cerebral cortex, hippocampus and striatum. 6-OHDA also induced an increased reactive oxygen species (ROS) production and mitochondrial dysfunction. Co-incubation of 6-OHDA with atorvastatin (10μM) or MK-801 (50μM) an N-methyl-d-aspartate (NMDA) receptor antagonist, partially attenuated the cellular damage evoked by 6-OHDA in the three brain areas. Atorvastatin partially reduced ROS production in the hippocampus and striatum and disturbances of mitochondria membrane potential in cortex and striatum. 6-OHDA-induced toxicity in vitro displays differences among the brain structures, but it is also observed in cerebrocortical and hippocampal slices, besides striatum.
Collapse
Affiliation(s)
- Caio M Massari
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Trindade, 88040-900 Florianópolis, SC, Brazil
| | - Adalberto A Castro
- Programa de Pós-graduação em Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Trindade, 88040-900 Florianópolis, SC, Brazil
| | - Tharine Dal-Cim
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Trindade, 88040-900 Florianópolis, SC, Brazil
| | - Débora Lanznaster
- Programa de Pós-graduação em Neurociências, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Trindade, 88040-900 Florianópolis, SC, Brazil
| | - Carla I Tasca
- Departamento de Bioquímica, Centro de Ciências Biológicas, Universidade Federal de Santa Catarina, Trindade, 88040-900 Florianópolis, SC, Brazil.
| |
Collapse
|